روابط عمومی الکترونیک
به نوعی از روابط عمومی اطلاق می شود که در آن از ابزارهایالکترونیک نظیر سیستم پاسخگویی الکترونیک، رادیو، Voice و نظایر آن برای انجامماموریت های روابط عمومی استفاده می شود. قرار دادن متون انتشاراتی تولید شده درروابط عمومی با همان شکل و فرمت مثلا در قالب PDF نیز در چارچوب روابط عمومیالکترونیک قرار می گیرد.
در روابط عمومی الکترونیک به جای بهره گیری از شیوه های سنتیمواجهه با مشتریان یا مخاطبان، از تکنولوژی های الکترونیکی به منظور سهولت، سرعت وفراگیری بیشتر استفاده می شود.
در هر صورت فرآیند گام گذاشتن روابط عمومی از شکلسنتی به عرصه الکترونیک، یک جهش و گام اساسی برای ورود به دنیای مجازی Cyberspace محسوب می شود و سنگ بنای سایر فعالیت های روابط عمومی در فضای آنلاین در همین مرحلهگذاشته می شود.
روابط عمومی دیجیتال
شاید بتوان گفت بعد از پروسه تبدیل روابط عمومی سنتی به روابطعمومی الکترونیک، انجام فعالیت ها در چارچوب روابط عمومی دیجیتال، دومین گام بنیادیدر این راستا تلقی می شود. در روابط عمومی دیجیتال متون تولیدی و محتوای مورد نظر Contents از فرمت معمولی چاپی "printed" به فرمت صفر و یک تبدیل و به عبارت دیگر دراین حالت، صفحات pdf تبدیل به صفحات HTML می شود. در روابط عمومی دیجیتال هنوزمحتواها همان محتواهای روابط عمومی سنتی هستند با این تفاوت که قابلیت جستجو (Search) و کپی مطالب به صورت Text برای مخاطب وجود دارد.
برخی از اسناد، نامهها، فرم ها و تقاضاها به وسیله ابزارهایی نظیر Email امکان ارسال و نقل و انتقالدارند، اما جهت فعالیت هنوز یک طرفه است؛ یعنی هنوز ارتباط فرد به فرد یا چهره بهچهره در فضای سایبر، برقرار نشده است و همه چیز در یک چارچوب به شدت بوروکراتیک ومطابق ضوابط حاکم بر فضای رسمی و اداری روابط عمومی ها صورت می گیرد.
روابط عمومی آنلاین
در این مرحله، روابط عمومی گامی بلند و شتابان به سمت تحول ماهیتفرآیندهای روابط عمومی برمی دارد. با آنلاین شدن روابط عمومی، خدمات به صورت شبانهروزی در اختیار مخاطب و مشتری قرار می گیرد. برای رسانه های مبتنی بر web اعتبارقائل می شود، خبردهی و خبریابی مبتنی بر فضای وب مرسوم می شود، اخبار روابط عمومیعلاوه بر رسانه های مکتوب printed Media و رسانه های صوتی و تصویری، برای رسانه هایآنلاین و اینترنتی نیز ارسال می شود، همایش های خبری آنلاین برگزار می شود، امکانانتشار همزمان مصاحبه ها و گفتگوهای زنده روی اینترنت فراهم می شود، تکذیبیه ها وپاسخ های رسمی برای نشریه های الکترونیکی، سایت ها، وبلاگ ها، روزنت ها و خبرگزاریهای اینترنتی فرستاده می شود و به طور کلی روابط عمومی آنلاین نسبت به محتوای تولیدشده در اینترنت عکس العمل نشان می دهد.
همچنین شرکت در چت روم ها (chatrooms) وارسال نامه ها از طریق پست الکترونیکی جدی گرفته می شود و وب سایت سازمانی فعال میشود.
روابط عمومی سایبر
شاید بتوان گفت کامل ترین و جامع ترین شکل متصور برای روابط عمومیالکترونیک، روابط عمومی سایبر است.
منظور از روابط عمومی سایبر، فرآیندی است کهدر آن روابط عمومی به صورت کاملا آنلاین درآمده که ویژگی تعاملی و مشارکت پذیری آنبسیار برجسته و بارز است. مخاطب یا مشتری در روابط عمومی سایبر در جایگاه اول اهمیتایستاده است و به جای توده های انبوه به تک تک افراد توجه کامل می شود. هیچ نامه ایبدون پاسخ نمی ماند و هیچ انتقادی از نظرها پنهان نمی شود، کارکنان روابط عمومیسایبر نه فقط در ساعات اداری، بلکه در تمام مدت شبانه روز و در تمام ایام هفته (بدون تعطیلی) و در تمام زمان ها و مکان ها به انجام فعالیت می پردازند. گاهیرخدادی در یک روز تعطیل نیازمند توجه، واکنش یا پاسخ است و این کار باید توسطکارکنان روابط عمومی سایبر و با استفاده از اختیارات و سطوح دسترسی Access آنها بهوب سایت سازمانی یا پست الکترونیک یا پیام رسانان فوری صورت گیرد.
بنابراین درروابط عمومی سایبر، مفهوم کار و ساعت کاری تغییر پیدا می کند وحضور در چنین نهاد یاسازمان یا بخشی به منزله یک شغل Fulltime محسوب می شود. داشتن تخصص های ویژه، تسلطبه نرم افزارها (software) و مهارت های دیجیتالی Digital Skills از جمله ضرورت هاینیروهای روابط عمومی سایبر است.
ارائه خدمات آنلاین بدون نیاز به حضور مشتری یامخاطب بخش دیگری از فعالیت های روابط عمومی سایبر است که آن را تا حد زیادی بهفرآیند تجارت الکترونیک (E-Commerce) نزدیک می کند.
شاید بتوان گفت بدون ورودسازمان به عرصه تجارت الکترونیکی امکان استقرار کامل روابط عمومی الکترونیک نیزوجود ندارد و چه بسا زیرساخت ها و بسترهای فنی و مخابراتی و ارتباطی این دو پدیده وفعالیت مشترک باشد.
استفاده از تازه ترین تکنولوژی های اطلاعاتی همچونپادکستینگ (podcasting)، خبرخوان (RSS)، ویکی پدیا (wikipedia)، کانترینگ (countering)، سرچ کردن (Searching)، مانیتور کردن (monitoring) ، تالارهای گفتگو (Forum ) ، خبرنامه های الکترونیکی ( Newsletter) ، گروههای ایمیلی ( MAil Groups) چت رومها ( Chatrooms ) مسنجرها (Messengers ) وبلاگ سازمانی (Weblog) ،و ابزارهای مشارکتی WEB2.0 ، از دیگر ویژگی های روابط عمومی سایبر است، در حقیقت یکروابط عمومی سایبر باید پا به پای پیشرفت تکنولوژی، بر مهارت های خود بیفزاید و بهاصطلاح از قافله فناوری عقب نباشد.
داشتن وبلاگ در این مرحله بسیار ضروری است. سیستم های نظرسنجی اینترنتی، افکارسنجی های مبتنی بر وب نیز در این چارچوب موردبررسی قرار می گیرند.
داشتن یک وب سایت سازمانی قوی با امکانات چند رسانه ای (Multimedia) و فعالیت در خارج از مرزهای جغرافیایی یک کشور، روابط عمومی سایبر راتبدیل به حوزه ای بین المللی می کند که با مخاطبان جهانی مواجه است. جایگاه سازماندر موتورهای جستجو، امکان جستجو در سایت، پاسخ فوری به نظردهندگان، دخالت دادنمخاطبان در فرآیندهای تصمیم گیری و فعالیت ها، تعامل با سازمان های همسو از دیگرمواردی است که روابط عمومی سایبر به آن توجه دارد.
روابط عمومی اینترنتی
برخی سازمان ها اصولا بر بستر اینترنت متولد شده اند و در همانفضا فعالیت می کنند و حیات و ممات آنها وابسته به جایگاه شان در اینترنت است. مهمترین فعالیت این سازمان ها در عرصه اینترنت برای بقا و رشد و توسعه، در چارچوبروابط عمومی اینترنتی انجام می شود. کارکنان چنین نهادی هر یک از برخی جهات بهکارمندان بالقوه و بالفعل روابط عمومی تبدیل می شوند.
در روابط عمومی اینترنتیبا مفهوم و چارچوب فوق، همه امور فوق العاده تخصصی و فنی است و استفاده حداکثری ازتکنولوژی های نرم افزاری و اطلاعاتی صورت می گیرد.
روابط عمومی اینترنتی خود بهدنبال ابداع شیوه ها و متدهای جدید برای رشد سازمان و ارتقای جایگاه آن در جهاناست.
روابط عمومی مجازی
روابط عمومی مجازی را می توان نوعی از روابط عمومی دانست که وجودخارجی ندارد، هرچند ممکن است سازمان اصلی متبوع آن در جهان واقعی وجود داشته باشد. این فرآیند اشاره به نوعی از فعالیت روابط عمومی دارد که فعالیت های آن در چارچوبسازمان بروکراتیک نیست و هر یک از ماموریت های آن توسط بخش خصوصی یا اشخاص منفرد درخارج از سازمان انجام می شود.
روابط عمومی در این شکل، به صنعت تبدیل می شود وامور آن توسط متخصصان هر فن با استفاده از تازه ترین تکنولوژی ها صورت می پذیرد ونتایج آن در اختیار سازمان قرار می گیرد.
به هر حال واقعیت این است که امروزهفعالیت روابط عمومی از قالب های سنتی خود خارج شده و اشکال متنوع و متفاوتی به خودگرفته است. وجه مشترک همه این فعالیت ها، استفاده از تکنولوژی های اطلاعاتی وافزایش قدرت تعامل با مخاطب-مشتری می باشد.
در واقع آنچه روح روابط عمومیالکترونیک را می سازد، بینش حاکم بر آن است و تکنولوژی ابزاری برای تحقق این آرمانمی باشد.
جایگاه ایران
با توجه به وضعیت موجود زیرساخت های فناوری اطلاعات در ایرانوکیفیت کارکرد روابط عمومی ها از نظر فعالیت های الکترونیک و اینترنتی، می توان گفتدر میان همه اشکال روابط عمومی مدرن، ما فعلا در حد فاصل روابط عمومی الکترونیک وروابط عمومی دیجیتال قرار داریم.
وجود سیستم های پاسخگویی الکترونیک در بخشمخابرات سازمان ها، قرار دادن نسخه pdf بروشورهای منتشر شده بر روی اینترنت و وبسایت هایی با فرمت html و Text، نشانه هایی از رویکرد روابط عمومی ها به این پدیدههای جدید به شمار می روند.
در هر صورت از یاد نباید برد که EPR، به عنوان وسیلهای برای خدمت رسانی سریع تر و گسترده تر به مردم محسوب می شود و هر قدر دامنهاستفاده مردم و سازمان های دولتی و حتی بخش خصوصی از این تکنولوژی های جدید ارتباطیفراگیرتر شود، گام های بلندتری برای دستیابی به رشد و توسعه در ایران اسلامیبرداشته خواهد شد.
|